Rối loạn tiêu hoá xảy ra khi hệ tiêu hoá không làm tốt 4 nhiệm vụ chính là : tiết men tiêu hóa, co bóp, hấp thu và bài tiết. Rối loạn tiêu hoá có thể chia làm hai mức: sơ cấp và cao cấp. Mức sơ cấp bé thường hay gặp là bị, chướng bụng đầy hơi, đau bụng, phân sống, nôn trớ … Mức cao cấp cần mẹ theo dõi chặt chẽ hoặc đưa đi khám ngay lập tức là bé bị sốt, đi ngoài nhiều lần, tiêu chảy, táo bón…
Rối loạn tiêu hoá sơ cấp như, đau bụng, đi ngoài nhiều lần, phân sống nôn trớ … là những triệu chứng không thể tránh khỏi trong quá trình của bé lớn lên. Mẹ cần chú ý theo dõi, giúp cơ thể bé tự thích nghi, bệnh có thể tự khỏi. Bio4STOP sẽ cung cấp thông tin cho mẹ về nguyên nhân, độ tuổi thường gặp, cách khắc phục và lưu ý của một số loại rối loạn tiêu hoá sơ cấp nhé!
1. Chướng bụng, đầy hơi
Nguyên nhân: Hiện tượng đầy hơi, trướng bụng là do lượng khí tăng lên trong dạ dày của bé , gây ợ hơi nhiều lần, đau bụng nhẹ, buồn nôn, sờ vào bụng thấy trướng căng… Chứng đầy hơi xảy ra khi bé bú mẹ nhưng ngậm không hết quầng vú, làm không khí vào dạ dày nhiều, gây tích tụ khí oxy và nito trong ống tiêu hoá; bé ăn nhiều tinh bột nhưng không tiêu hoá hết, hoặc bé bị loạn khuẩn đường ruột, không đủ men chuyển hóa thức ăn, gây ứ đọng, lên men và sinh hơi.
2. Đau bụng:
Nguyên nhân: Đau bụng là hiện tượng thường gặp ở trẻ. Một số cơn đau bụng xảy ra do trẻ bị rối loạn tiêu hoá sơ cấp, không phải bệnh nghiêm trọng. Ví dụ như trẻ ăn không tiêu do nạp nhiều thực phẩm dinh dưỡng như gạo nếp, xôi, thịt đỏ, dầu mỡ cùng lúc. Hoặc bé ăn quá no so với dung tích dạ dày, như khi 6 tháng tuổi, dạ dày trẻ chỉ chứa được 60 – 90 ml, nếu bú nhiều hơn trẻ dễ bị đau bụng. Hoặc bé bị táo bón, cơn đại tiện khiến bé thấy đau bụng. Nếu bé bị đau bụng âm ỉ từ ngày này qua ngày khác, có thể bé đã bị nhiễm giun đũa.
Độ tuổi thường gặp: Chứng đau bụng có thể xảy ra ở bất kỳ lứa tuổi nào.
Cách khắc phục: Khi bé đau bụng do ăn không tiêu hoặc ăn quá no, mẹ kích thích tiêu hoá bằng cách xoa nhẹ bụng bé, giảm lượng đồ ăn trong khẩu phần. Nếu bé đau bụng do táo bón, mẹ cho bé ăn chuối, khoai lang kích thích tăng nhu động ruột. Nếu bé dưới 2 tuổi mà nghi nhiễm giun, mẹ hãy dẫn bé đi khám bác sĩ để được điều trị.
Lưu ý: Đau bụng có thể là biểu hiện của bệnh nghiêm trọng nếu như bé có các triệu chứng như đau ở hố chậu phải, đau quằn quại, bé khóc thét, mặt tái xanh, nôn ói, bị sốt, sức khoẻ suy sụp nhanh chóng… Rất có thể bé đang bị ngộ độc thức ăn, viêm ruột thừa, lồng ruột, tắc ruột,… Khi ấy, mẹ cần đưa con đến cơ sở y tế để chẩn đoán nguyên nhân.
3. Đi ngoài phân sống:
Nguyên nhân: Phân sống là tình trạng trẻ ăn gì thường đi ngoài ra cái đó, phân lúc rắn, lúc sền sệt, trong phân lợn cợn hạt, có bọt, hoặc có cả đồ ăn chưa tiêu hoá, phân màu vàng xanh. Nguyên nhân có thể do hệ tiêu hoá của trẻ chưa tiết đủ men xử lý hết lượng thức ăn nạp vào, trong bữa cơm có nhiều thịt đỏ, dầu mỡ nên khó tiêu,…
Độ tuổi thường gặp: Khi trẻ dưới 1 tuổi.
Cách khắc phục: Nếu đi ngoài phân sống khoảng 1 – 3 lần/ngày, phân sệt, ít nước thì không đáng lo. Khi bé không quấy khóc, không nôn trớ, vui vẻ chơi đùa, tăng cân bình thường, thì mẹ không cần can thiệp bằng thuốc, hãy để hệ tiêu hoá của bé tự phục hồi, tự đào thải độc tố.
Lưu ý: Nếu bé đi phân sống nhiều lần trong ngày, bé lờ đờ mệt mỏi, sút cân, có thể do hệ tiêu hoá của bé kém hơn người thường, thậm chí bé đang có bệnh như chức năng gan kém, tắc ống dẫn mật. Nghiêm trọng hơn là đi ngoài 4 – 10 lần một ngày, phân có rất nhiều nước, người nóng sốt, nôn ói thì có thể bé đã bị tiêu chảy. Trong các trường hợp này mẹ cần đưa bé đến bệnh viện ngay.
4. Nôn trớ:
Nguyên nhân: Cứ ba đứa trẻ thì sẽ có hai bé bị nôn trớ trong những tháng đầu đời, gọi là nôn trớ sinh lý. Vì khi mới sinh dạ dày của bé còn nhỏ, chúng ở tư thế nằm ngang, nên khi bé nằm, sữa và thức ăn dễ trào ra ngoài . Bên cạnh đó, dưới thực quản của bé có cơ hoành và cơ vòng co bóp giữ thức ăn không đi lên, nếu cơ vòng thường xuyên giãn mở trong lúc dạ dày tiêu hoá sữa, luồng sữa sẽ trào ngược ra ngoài.
Độ tuổi thường gặp: Khi bé dưới 1 tuổi. Có 75 – 80% bé tự hết nôn trớ khi được một tuổi, do cấu trúc của đường tiêu hoá đã hoàn chỉnh.
Cách khắc phục: Mẹ cho bé bú nhiều lần trong ngày, mỗi lần bú không quá no, để trẻ ngậm sâu quần vú mẹ. Sau khi bú, mẹ hãy giúp con cảm thấy dễ chịu bằng cách vuốt lưng, bế một lúc để bé ợ hơi, rồi hẵng đặt nằm. Khi con quấy khóc vì sữa trào ngược trong cổ họng, mẹ hãy bế con lên, để con nôn sữa ra cho bụng thoải mái.
Lưu ý: Nếu sau 1 tuổi trẻ vẫn thường xuyên nôn trớ, thì đây có thể bệnh lý, về lâu dài có thể gây viêm thực quản, mòn răng, hen suyễn, suy dinh dưỡng, nên mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để khám và điều trị.
Chúc các mẹ nuôi con khỏe!
Nguồn Bio4STOP :